Full frame of cropped?

Op de hielen van deze krachtpatsers op het gebied van sensorgrootte, kondigt Fujifilm op 7 september 2018 zijn nieuwe vlaggenschip aan, de X-T3… Een APS-C (cropped) sensor. Is er na de aankondigingen van Nikon en Canon (en de reeds bestaande A7 en A9 lijn van Sony) nog ruimte op de markt voor een camera met een kleinere sensor?

Dat is een goede vraag. Om daarop een zinnig antwoord te kunnen geven is het belangrijk om de verschillen te kennen tussen full frame en APS-C sensoren. Beide sensorgroottes kennen hun eigen voor- en nadelen.

Voor- en nadelen van een full frame sensor (in een systeemcamera)

+ Groter dynamisch bereik

+ Groter oppervlak van de sensor waardoor in kortere tijd meer licht kan worden gevangen

+ Minder ruis bij hoge ISO (gevolg van groter dynamisch bereik)

+ Hogere resolutie mogelijk door groter oppervlak (meer megapixels)

+ Kleinere scherptediepte* bij vergelijkbare brandpuntsafstanden

- Grote body's en lenzen

- Duur(der) dan de APS-C camera’s (zowel lenzen als body’s)

- Zwaarder dan de APS-C camera’s

- Kleinere scherptediepte (voor landschaps- of architectuurfotografie is dit geen +)

- Bestandsgrootte

* scherptediepte is het gedeelte van het beeld dat scherp is. Het onscherpe gedeelte en de manier waarop het wordt weergegeven, wordt 'bokeh' genoemd.

Fun factor?

En dan een subjectief puntje... Plezier in het gebruik. Zelf gebruik ik al een aantal jaren de camera's van Fujifilm. Dat begon met een X-M1 en zo ben ik stapje voor stapje 'doorgegroeid' naar een X-T2. Wat is er nu zo bijzonder aan Fujifilm? Los van de erg goede kleuren van de jpeg uit de camera, vooral de wijze waarop ze de body hebben gemaakt.

Bovenop de camera (met als voorbeeld de X-T2) zitten draaiknoppen voor sluitertijd, ISO en belichtingscompensatie. En op de lens zit een diafragmaring. Dat is heerlijk nostalgisch en reuze handig! Je kunt door even bovenop je camera te kijken meteen zien wat je belichtingsinstellingen zijn (terwijl je camera uit staat).

Hetzelfde plezier in het gebruik dat ik nu heb, heb ik nooit ervaren toen ik met andere merken schoot.

Voor ieder wat wils

Nog even een stapje terug. Dat een camera een APS-C sensor heeft, betekent dat nu dat ze niet worden gebruikt door professionele fotografen? Absoluut niet. Iedereen stelt zijn eigen wensen en eisen aan een camera en iedereen heeft z'n eigen stijl. Op ieder spreekwoordelijk potje pas een dekseltje.

Grote scherptediepte versus kleine scherptediepte

Dit is meestal een van de argumenten waar de meeste discussies over gaan; met een full frame sensor heb je, bij dezelfde brandpuntsafstand en hetzelfde diafragma een kleinere scherptediepte. Dit klopt ook echt, om dezelfde minimale scherptediepte te kunnen krijgen op een APS-C camera, heb je een lens met een groter diafragma (kleiner getal zoals bijvoorbeeld f/1.2) nodig.

Om dezelfde beperkte scherptediepte te krijgen als een 70-200mm f/4.0 lens op een full frame camera, heb je op een APS-C camera bijvoorbeeld een 50-140mm f/2.8 lens nodig. Hoe dat precies zit met het omrekenen van en naar full frame, leg ik in een ander artikel en keer uit.

Een kleine scherptediepte is vooral belangrijk wanneer je bijvoorbeeld veel portretten en bruidsreportages doet. Vaak ook nog wel bij wildlife fotografie. Maar bij landschappen, macro fotografie, straatfotografie en architectuur, heb je juist een zo groot mogelijke scherptediepte nodig! En, daarbij komt natuurlijk dat je, hoewel dat vrij prijzig is, ook heel lichtsterkte lenzen kunt kopen voor een camera met een APS-C sensor waarmee je dezelfde scherptediepte kunt krijgen.

Groot en zwaar versus klein en licht

Systeemcamera's met een APS-C sensor zijn kleiner en lichter dan de full frame exemplaren. Dit kan nogal wat schelen als je bijvoorbeeld een hele dag met 2 body's en een paar lenzen rond moet rennen op een bruiloft. Of wanneer je veel reist voor je fotografie.

Dit verschil in grootte komt vaak ook tot uitdrukking in de prijs; 'hoe groter hoe duurder' klopt dan meestal wel.

Conclusie

Zoals je ziet is het nog wel mogelijk het artikel wat langer te maken… Sterker nog, je kunt hier eindeloos over discussiëren.

Wat je voor jezelf moet bepalen is wat voor jouw stijl en genre het beste past. Als je graag straatfotografie doet, dan heb je baat bij een kleine onopvallende camera die zoveel mogelijk scherptediepte heeft. Je kiest dan al snel voor een APS-C camera. Ook voor bijvoorbeeld landschaps- en architectuurfotografie geldt dat de grotere scherptediepte van een APS-C sensor interessant kan zijn.

Buiten deze keuzes waartussen je prima een verstandige keuze kunt maken, is er ook nog zoiets als de fun factor. Ik hoor en zie vaak dat mensen die zijn overgestapt van een DSLR (digitale spiegelreflexcamera) naar een systeemcamera van, in dit geval Fujifilm, meer plezier hebben in het maken van foto’s dan voorheen. Simpelweg door de kwaliteit van de files en de bediening van de camera.

Veel dus om mee te nemen wanneer je voor de keuze staat. Mijn advies zou zijn om sowieso een van de camera’s van je keuze eens vast te gaan houden in de winkel. Beter nog, omdat het over het algemeen gaat om een forse aanschafwaarde, is het wellicht de moeite waard om de camera’s op je ‘shortlist’ eens een paar dagen te huren.

En jij? Waar kies jij voor? Ga je voor de nieuwe Z6, Z7, de EOS R, een uit de A-reeks van Sony of bijvoorbeeld de nieuwe Fujifilm X-T3?